Tymczasowe Rekomendacje Sekcji Patologii Szyjki Macicy, Kolposkopii i Cytologii PTGiP -SARS-CoV-2

Tymczasowe Rekomendacje Sekcji Patologii Szyjki Macicy, Kolposkopii i Cytologii

Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników 
oraz Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy
dotyczące możliwości odroczenia procedur diagnostyczno-terapeutycznych u pacjentek 
z nieprawidłowymi wynikami testów skriningowych w prewencji wtórnej raka szyjki macicy w okresie stanu epidemii wirusa SARS-CoV-2

Komitet redakcyjny

Robert Jach, Maciej Mazurec, Martyna Trzeszcz

22-03-2020

Rekomendacje przedstawiają aktualny sposób postępowania, który może być modyfikowany 
i zmieniony w uzasadnionych przypadkach, po wnikliwej analizie danej sytuacji klinicznej, co w przyszłości może stanowić podstawę do ich modyfikacji i aktualizacji.

Rekomendacje tymczasowe dotyczą wyłącznie wskazanego okresu.

Stosownie do stanowiska Prezesa Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z dnia 20. marca 2020 roku, wspólnych zaleceń konsultantów krajowych w dziedzinie położnictwa 

i ginekologii oraz perinatologii z dnia 19. marca 2020 roku, rozumiejąc stan istniejącego zagrożenia epidemiologicznego oraz konieczności ograniczenia wizyt oraz procedur ginekologiczno-położniczych do absolutnie koniecznych, rekomendowane jest poniższe postępowanie.

Pacjentkom z rozpoznaniami mniejszych nieprawidłowości skriningowych zaleca się opóźnienie dalszej diagnostyki wymagającej opuszczenia miejsca zamieszkania, do 6-12 miesięcy.

Rekomenduje się kontynuację diagnostyki niewymagającej opuszczania miejsca zamieszkania, w tym w szczególności, wykorzystującej pelet komórkowy uzyskany w trakcie procedury laboratoryjnego opracowania materiału pobranego z szyjki macicy na podłoże płynne/LBC do oceny cytologii. Procedury diagnostyczne, które obejmuje powyższa diagnostyka dotyczą testu w kierunku HRHPV oraz testu p16/Ki67 dla poprzedzających rozpoznań cytologicznych ASC-US lub LSIL.

W przypadku konieczności wykonania testu skriningowego rekomendowana jest procedura samopobrania przez pacjentkę w warunkach domowych materiału z szyjki macicy i pochwy (ang. selfsampling) w kierunku HRHPV (o ile możliwe).

Uwzględniając niepełne polskie rekomendacje dotyczące prewencji wtórnej raka szyjki macicy (rsm) do mniejszych nieprawidłowości skriningowych w etapie przedkolposkopowym należy zaliczyć następujące rozpoznania:

• w skriningu opartym o cytologię jako pierwotny test przesiewowy:
  • ASC-US, 
  • LSIL, 
  • ASC-US/LSIL z następowym negatywnym HRHPV,
  • ASC-US/LSIL z następowym negatywnym p16/Ki67,
  • ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym HRHPV typ nie-16/nie-18 
    i negatywnym p16/Ki67,
• w skriningu opartym o współtestowanie (ang. cotesting), tj. jednoczesne pobranie materiału do cytologii oraz testu w kierunku HRHPV, jako pierwotny test przesiewowy:
  • ASC-US lub LSIL z negatywnym HRHPV,
  • NILM, ASC-US lub LSIL z pozytywnym HRHPV typ nie-16/nie-18

Pacjentkom z rozpoznaniami większych nieprawidłowości skriningowych zalecane jest opóźnienie dalszej diagnostyki wymagającej opuszczenia miejsca zamieszkania, maksimum do 3 miesięcy.

Uwzględniając niepełne polskie rekomendacje dla prewencji wtórnej rsm dla większych nieprawidłowości skriningowych w etapie przedkolposkopowym należy zaliczyć następujące rozpoznania:

• w skriningu opartym o cytologię jako pierwotny test przesiewowy:
  • ASC-H,
  • HSIL,
  • AGC,
  • ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym HRHPV typ 16 i/lub 18,
  • ASC-US/LSIL z następowym pozytywnym p16/Ki67;
• w skriningu opartym o współtestowanie jako pierwotny test przesiewowy:
  • HRHPV typ 16 i/lub 18 pozytywny,
  • rozpoznania cytologiczne ASC-H, HSIL i AGC
• w skriningu opartym o samopobranie:
  • HRHPV typ 16 i/lub 18 pozytywny.

W przypadku pozytywnego wyniku w kierunku typów nie-16/nie-18 HRHPV postępowanie powinno być zależne od sytuacji klinicznej, w tym od wyników poprzedzających badań.

Zalecenia postępowania klinicznego u pacjentek z podejrzeniem zmian inwazyjnych pozostają niezmienione.

Powyższe rekomendacje nie stanowią ostatecznego sposobu postępowania w przypadku nieprawidłowych wyników testów przesiewowych w prewencji wtórnej rsm.

Nie zastępują pełnej oceny klinicznej jednostkowego przypadku.

Powinny być zawsze analizowane w kontekście optymalizacji postępowania w interesie zdrowotnym pacjentki.

Mogą ulec zmianie w zależności od zmieniających się warunków.